لباس و پوشش هر فردی نشان‌دهنده شخصیت و اندیشه او است. برخی از لباس‌ها قدرت، برخی از آن‌ها احترام و برخی دیگر امنیت را برای صاحبانش به ارمغان می‌آورند. درواقع این لباس‌ها هستند که در وهله اول ما را معرفی می‌کنند. ازاین‌رو بزرگان همیشه بر داشتن پوششی درخور و شایسته تأکید داشته‌اند.
محصولات چرم از قبیل کیف، کفش، پوشاک و … با قدمتی دیرینه ازجمله تولیداتی به شمار می‌آیند که علاوه بر اصالت، احترام را برای صاحبان خود به همراه دارند. بااین‌وجود طرفداران محیط‌زیست برای حمایت از حیوانات و جلوگیری از مصرف بیش‌ازاندازه آب، خود را از چنین موهبتی محروم کرده‌اند. این در حالی است که امروزه چرم‌هایی با عنوان چرم گیاهی و برگرفته از منابع طبیعی تولید می‌شوند، اما چرم گیاهی چیست، چگونه تولید می‌شود و انواع آن شامل چه مواردی است؟ برای پاسخ به این سؤالات از شما دعوت میکنیم که مجله نوت روز را تا پایان این متن همراهی نمایید.
چرم گیاهی چیست؟
در چند سال گذشته دوستداران محیط‌زیست و حیوانات تنها از چرم‌های مصنوعی استفاده می‌کردند. چرم‌هایی که از مواد شیمیایی تولید می‌شوند و کیفیت خوبی ندارند، اما امروزه چرم‌های گیاهی انتخابی مناسب‌تر برای این گروه از جامعه هستند.
چرم‌های گیاهی از منابع طبیعی و ضایعات کشاورزی از قبیل انبه، قهوه، کاکتوس، پنبه، قارچ، سیب و آناناس تولید می‌شوند. مسئله کمبود آب و گرمای جهانی مشوق بسیاری از برندهای مطرح جهان برای تولید چنین چرمی شده است. برای آشنایی با مراحل تولید چرم گیاهی از شما دعوت میکنیم که بخش بعدی را مطالعه نمایید.
مراحل تولید چرم گیاهی؛ صفر تا صد پردازش آن
چرم گیاهی برای اولین بار در سال 2009 توسط استلا مک کارتونی به‌تمامی جهانیان معرفی شد. در این سال‌ها برندهای بسیاری به تولید چرم وگان یا همان گیاهی رو آورده‌اند. برای تولید این چرم به ضایعات و باقیمانده گیاهان و میوه‌هایی مانند قهوه، انبه، آناناس و … نیاز است.
در قدم اول برای تولید این چرم ضایعات را آسیاب و پودر می‌کنند. سپس به کمک ماده اتصال‌دهنده این ترکیبات پودری به ورقه‌هایی تبدیل می‌شوند که به‌عنوان روکش در محصولات چرمی کاربرد دارند.
انواع چرم گیاهی
همان‌طور که در متن بالا توضیح دادیم، چرم گیاهی در انواع مختلفی تولید می‌شوند. انواع چرم گیاهی به شرح زیر هستند:
- چرم قهوه
- چرم قارچ
- چرم آناناس
- چرم چوب‌پنبه
- چرم سیب
- چرم کاکتوس
- چرم انگور
- چرم نارگیل
روش تهیه چرم‌های معرفی‌شده تا حدودی شبیه به یکدیگر است. بااین‌حال در ادامه به معرفی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.
کیف و کفش با طعم و عطر سیب!
تصور کنید که از پوشاک، کیف یا کفشی با ماهیت میوه‌ای همچون سیب استفاده می‌کنید. چنین تصوری هیجان‌انگیز و جالب خواهد بود. برند Veerah و Samara با تولید کیف و کفش‌هایی از جنس سیب این تصور را به واقعیت تبدیل کرده‌اند. این برندها چرم گیاهی از سیب تولید نموده‌اند که با محیط‌زیست منافاتی ندارد. این چرم برای کسانی مناسب است که به چرم‌های کرکی و گاوی علاقه دارند. تولیدکننده‌ها برای تولید چرم گیاهی از سیب به ضایعات آن نیاز دارند. فرایند تولید این چرم به شرح زیر است:
- در ابتدا ضایعات سیب را خشک کرده و سپس آن‌ها را آسیاب می‌کنند که به پودر تبدیل شوند.
- در قدم بعدی پودر حاصل‌شده با پوشش‌دهنده‌ها، ماده‌های پایدارکننده و رنگ‌دانه‌ها ترکیب می‌شوند.
- درنهایت این مخلوط را روی سطح صافی پهن کرده و به‌عنوان روکش چرم از آن استفاده می‌کنند.
در روشی دیگر تنها 50 درصد از ماده حاصل‌شده حاوی فیبر سیب است. در این روش پوست و هسته‌های سیب دور ریخته می‌شود. سپس پوره سیب را روی ورقه‌ای جامد پهن می‌کنند. زمانی که رطوبت سیب از بین رفت و به ورقه‌ای منعطف تبدیل شد، به آن پلی‌اورتان اضافه می‌کنند.
کفش‌هایی زیبا برای طرفداران قهوه
دانه‌های خوشبوی قهوه این بار در قالب چرم طبیعی به نجات محیط‌زیست آمده‌اند. برندهای محدودی در سطح جهان موفق به تولید کفش‌هایی از جنس قهوه شده‌اند. این چرم به کمک ضایعات قهوه، مواد طبیعی یا پلاستیک‌های قابل بازیافت حاصل می‌شود.
آلیس جنبرگ اولین نفری بود که ضایعات قهوه را جمع‌آوری کرد و پس از شستن آن‌ها را خشک و آسیاب نمود. او پودر حاصل‌شده از قهوه را به کمک مواد افزودنی و اتصال‌دهنده‌ها به شکل ورقه‌ای فشرده درآورد و از آن به‌عنوان روکش روی محصولات چرمی استفاده کرد.
چرمی با رنگ و بوی انگور
شرکت خلاق و ایده‌پرداز ایتالیایی Vegea درحرکتی نوآورانه چرمی از انگور تولید کرد. برای تولید این چرم از تفاله‌های انگور بدون استفاده از کمترین ماده شیمیایی بهره می‌گیرند. هسته و پوسته باقیمانده انگور حذف می‌شود و تفاله‌های انگور به چرم تبدیل خواهند شد. در حال حاضر برند Vegea از راز تجاری خود پرده برنداشته، اما روند کلی تولید چرم گیاهی از انگور به شرح زیر است:
- ابتدا ساقه، هسته و پوست انگور را از تفاله جدا کرده و باقیمانده آن را خشک می‌کنند.
- در مرحله بعدی روغن هسته انگور را پلیمریزه خواهند کرد.
- حال الیاف و پودر حاصل‌شده از انگور را با روغن، ماده‌های شیمیایی و … مخلوط می‌کنند که درنهایت چرمی همانند چرم طبیعی حیوانات حاصل می‌شود.
جالب است بدانید که محصولات چرمی حاصل‌شده از انگور پس از استفاده قابل بازیافت هستند. درواقع از ضایعات آن‌ها نیز می‌توان به‌طور مجدد چرم تولید کرد.
چرمی گیاهی با بافت و طعم قارچ
قارچ‌ها همان‌قدر که ظاهری زیبا و بامزه دارند، کاربردهای فراوانی برای بشریت داشته‌اند. این گیاه در اغلب موارد خود رو هستند. به همین خاطر انواع مختلفی از آن در بیشتر جنگل‌ها وجود دارد. قارچ‌ها این بار برای نجات محیط‌زیست پا به میدان مد و فشن گذاشته‌اند.
چرم حاصل‌شده از کلاهک قارچ‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن‌ها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای صنعت کیف، کفش و پوشاک تبدیل کرده است. این چرم انعطاف، قدرت تنفس و لطافت بیشتری نسبت به چرم حیوانی دارد.
چرم گیاهی کاکتوس جدیدترین دستاورد صنعت مد و فشن
تولید چرم گیاهی از کاکتوس قدمتی کمتر از سایر چرم‌های گیاهی دارد. اولین بار در کشور مکزیک تولید این چرم مطرح شد. کمپانی Desserto تولید چرم گیاهی از کاکتوس را کلید زد. چرم گیاهی کاکتوس مقاومت و کیفیتی بالایی دارد. بافت این نوع از چرم طبیعی ضخیم و مشابه چرم حیوانات است.
برای تولید چرم گیاهی کاکتوس از برگ‌های بالغ آن استفاده می‌کنند. برای چیدن برگ‌های بالغ به حداقل 6 تا 8 ماه زمان نیاز است. فرایند تولید چرم گیاهی از کاکتوس در 3 مرحله زیر انجام می‌شود:
- برگ‌های بالغ را جدا کرده و سپس آن‌ها را له می‌کنند.
- پس از گذشت سه روز که‌برگ‌ها خشک شد، آن‌ها را با مواد شیمیایی غیر سمی مخلوط می‌کنند.
- درنهایت این چرم را به کمک رنگ‌دانه‌های سبز، قرمز، خاکستری، مشکی، سفید و آبی‌رنگ خواهند کرد.
این چرم فاقد هرگونه مواد سمی، شیمیایی و PVC بوده که امروزه برندهای بیشتری از آن‌ها استفاده می‌کنند. از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد این چرم عدم نیاز به مقدار زیادی آب برای رشد کاکتوس است.
ردپای تولید چرم گیاهی در ایران
همان‌طور که در متن فوق توضیح دادیم تولید چرم از گیاهان مختلف قدمت طولانی ندارد. درواقع تنها یک دهه است که برخی از برندها به تولید این چرم رو آورده‌اند. متأسفانه ردپایی از چرم گیاهی در ایران دیده نمی‌شود. درواقع هنوز برندی به تکنولوژی تولید این چرم نرسیده است.
بااین‌حال این نوید را می‌توان داد که در آینده‌ای نزدیک ساخت چرم گیاهی در ایران نیز امکان‌پذیر می‌شود؛ چراکه برندهای معتبر ایرانی قابلیت تولید محصولاتی باکیفیت در سطح جهانی را دارند. چنین پیشینه‌ای موجب شده است که دوستداران محیط‌زیست به تولید چرم گیاهی در ایران امیدوار شوند.
امکان خرید چرم گیاهی تنها در تعداد بسیار کمی از برندهای خارجی وجود دارد. قیمت این چرم با توجه به انحصاری و جدید بودن تکنولوژی ساخت آن بسیار بالاتر از چرم حیوانات است. در حال حاضر شاید نتوان چرم گیاهی را ازلحاظ کیفیت و ظاهر جایگزین چرم طبیعی کرد، ولی آینده‌ای روشن را برای آن می‌توان تصور نمود.
کلام آخر
امروزه مسئله تولید چرم گیاهی در بین دوستداران محیط‌زیست بسیار داغ شده است. چرمی که منجر به مصرف مقدار زیادی آب و کشتن حیوانات بسیاری نخواهد شد. شاید خرید چرم گیاهی در ایران امکان‌پذیر نباشد، ولی استقبال عمومی مردم نوید آینده‌ای درخشان را برای این چرم می‌دهد. بااین‌حال همچنان تعریف درستی از چرم‌های گیاهی وجود ندارد. به همین خاطر در متن بالا سعی شد به‌طور کامل به معرفی چیستی، انواع و نحوه خرید چرم گیاهی بپردازیم. اگر شما هم به مطالبی در حوزه پوشاک و مد و فشن علاقه دارید با ما در مجله نوت روز همراه باشید.
