قلب یکی از حیاتی‌ترین عضوهای بدن به شمار می‌آید که پمپاژ خون به دیگر ارگان‌ها را به عهده دارد. بیماریهای مختلفی در کمین این عضو حیاتی بدن نشسته‌اند که در صورت عدم‌تشخیص به‌موقع منجر به عوارض غیرقابل جبرانی خواهند شد. برخلاف تصور عموم بیماریهای قلبی عارضه‌های خاموشی نیستند. آشنایی با علائم و انواع بیماری های قلبی به تشخیص و درمان به‌موقع آن‌ها کمک می‌کند. درصورتی‌که احساس می‌کنید به بیماری قلبی دچار شده‌اید یا برخی از علائم آن را مشاهده کرده‌اید، مجله نوت روز را در این متن همراهی کنید که علاوه بر آشنایی با بیماریهای قلبی علت و روش درمان آن را نیز بدانید.
انواع بیماریهای قلبی؛ معرفی هرآن چه باید بدانید!
همان‌طور که در متن فوق توضیح دادیم بیماریهای مختلفی وجود دارند که سلامت قلب را تهدید می‌کنند. آشنایی با این بیماری‌ها به اقدام به‌موقع برای درمان آن‌ها کمک می‌کند. ازجمله رایج‌ترین بیماری های قلبی به شرح زیر هستند.
عروق کرونر و انواع بیماری قلبی عروقی
بیماری عروق کرونر ازجمله شایع‌ترین بیماری‌هایی به شمار می‌آید که گریبان گیر افراد می‌شود. در این بیماری عروق و شریان‌ها به‌وسیله پلاک‌هایی مسدود خواهند شد. درنتیجه جریان خون به‌کندی به سایر اعضای بدن منتقل می‌شود که براثر آن قلب سفت‌وسخت خواهد شد.
در برخی از موارد پلاک‌های تجمع یافته از دیواره رگ جدا می‌شوند که درنهایت منجر به جابجایی لخته خون خواهد شد. بیماری عروق کرونر با عنوان گرفتگی رگ قلب نیز شناخته می‌شود. درد در قفسه سینه و تنگی نفس ازجمله نشانه مشکلات قلبی عروقی به شمار می‌آید. عوامل بسیاری وجود دارند که منجر به بروز این بیماری می‌شوند. برخی از این عوامل به شرح زیر هستند:
• فشارخون بالا
• کلسترول بالا
• مقاومت به انسولین
• دیابت
• استعمال سیگار
• عدم فعالیت روزمره و مستمر
• رژیم غذایی ناسالم
• ابتلا به دیابت
درمان این بیماری به‌صورت تهاجمی و غیرتهاجمی در قالب تجویز دارو، کاشت کاتتر و عمل جراحی صورت می‌پذیرد. ازجمله داروهایی که پزشک برای این بیماری تجویز می‌کند، به شرح زیر هستند:
• آسپرین
• داروهای کاهنده کلسترول
• مسدودکننده‌های بتا
• مسدودکننده‌های کانال کلسیم
• نیتروگلیسیرین
• مهارکننده‌های ACE
• مسدودکننده‌های گیرنده‌های آنژیوتانیسن ARB
نقص مادرزادی قلب؛ بیماری شایع در نوزادان
یکی از انواع بیماری های قلبی نقص مادرزادی است. بسیاری از این نقایص علائم و نشانه‌های کمی دارند یا بدون هیچ علائمی بروز پیدا می‌کنند. اغلب بیماریهای قلبی مادرزادی در سنین کودکی خود را نشان می‌دهند. این نقایص پس از تولد نوزاد ایجاد می‌شوند. بااین‌وجود در برخی از نوزادان مبتلا به این بیماری قلبی علائم زیر مشاهده خواهد شد:
• تنفس سریع
• سیانوز
• خستگی
• مشکل در تغذیه
• وزن پایین هنگام تولد
• درد قفسه سینه
• تأخیر در رشد
• گردش ضعیف خون
بیماری نقص مادرزادی قلبی انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:
• دریچه غیرطبیعی قلب
• نقایص سپتال یا دیواره
• تنگی دریچه آئورت
• آترزیا
• نقص دیواره بین بطنی (VSD)
• فقدان بطن
• کوآرکتاسیون آئورت
• نقص کامل کانال دهلیزی بطنی
• نقص دیواره بین دهلیزی
• ناهنجاری ابشتین
• سندرم هیپوپلاستیک قلب چپ
• تترالوژی فالوت
• جابه‌جایی عروق بزرگ
• سندرم هیپوپلاستیک قلب چپ
• باز ماندن مجرای شریانی (PDA)
• اتصال غیرطبیعی ورید ریوی (TAPVC)
• آترزی دریچه ریوی
• تنگی دریچه ریوی
• نقص در یک بطن منفرد
• آترزی دریچه سه لتی
بسیاری از این نقایص بدون دخالت پزشک و مصرف دارو به‌مرور برطرف می‌شوند. بااین‌حال نقایص برخی از کودکان به‌مرورزمان بیشتر و حادتر خواهد شد. در چنین حالاتی درمان‌های دارویی، جراحی یا پیوند قلب توصیه می‌شود که روش درمانی به سن کودک، نوع و شدت نقص، وزن و قد کودک و سلامت عمومی او بستگی دارد.
متأسفانه، علت اصلی بروز چنین نقایصی هنوز به‌طور حتمی مشخص نشده است. بااین‌حال برخی از متخصصان معتقد هستند که عواملی چون دیابت بارداری، مصرف الکل و استعمال سیگار در دوران بارداری، ابتلا مادر به سرخجه و اختلالات ژنتیکی احتمال بروز این بیماری قلبی را افزایش می‌دهند.
آریتمی و ضربان نامنظم قلب
آریتمی یا ضربان نامنظم قلب ازجمله شایع‌ترین بیماریهای قلبی به شمار می‌آید. این بیماری زمانی بروز پیدا می‌کند که تکانه‌های الکتریکی هماهنگ‌کننده تپش و ضربان قلب به‌درستی کارشان را انجام ندهند. در این حالت ضربان قلب آهسته‌تر یا تندتر از حالت استاندارد می‌تپد. آریتمی در انواع مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر هستند:
• انقباضات زودرس (ضربان قلب زودتر از موعد آن)
• برادی‌کاردی (ضربان آهسته قلب)
• تاکی‌کاردی (ضربان تند قلب)
• تپش قلب
• فیبریلاسیون دهلیزی
عفونت قلبی و مشکل دریچه قلب
عفونت قلبی اصطلاحی عامیانه است که در زمان بروز اندوکاردیت یا میوکاردیت به‌کاربرده می‌شود. این بیماری قلبی براثر انتقال قارچ، باکتری و سایر عوامل بیگانه و بیماری‌زا از دهان به قلب به وجود می‌آید که درنهایت این عامل بیگانه در جریان خون قرار می‌گیرد. درصورتی‌که عفونت قلبی درمان نشود، اندوکاردیت به دریچه قلب آسیب وارد خواهد کرد. این بیماری بیشتر افرادی را تهدید می‌کند که به نقص مادرزادی مبتلا هستند یا قلبشان دچار آسیب شده است.
نارسایی قلبی؛ معرفی علائم و انواع آن
ازجمله خطرناک‌ترین بیماری قلب نارسایی است. افرادی که مبتلا به این بیماری هستند با عملکرد ضعیف قلب مواجه خواهند شد. عوامل بسیاری منجر به بروز این بیماری می‌شود که برخی از آن‌ها به شرح زیر هستند:
• بیماریهای قلبی عروقی درمان‌نشده
• فشارخون بالا
• آریتمی
این بیماری موجب تضعیف پمپاژ خون می‌شود که در صورت نادیده گرفتن زندگی بیمار را نیز تهدید خواهد کرد. بااین‌حال با تشخیص و درمان به‌موقع نارسایی قلب می‌توانید از عوارض آن جلوگیری نمایید. نارسایی قلب نیز انواع مختلفی دارد که شامل نارسایی بخش چپ و راست می‌شود.
نارسایی بخش چپ موجب تجمع مایعات در ریه و تنگی نفس و نارسایی سمت راست باعث تجمع مایعات در داخل شکم و پاها خواهد شد. رایج‌ترین علائم و نشانه‌های این بیماری به شرح زیر است:
• غش کردن
• کاهش یا عدم توانایی ورزش
• تورم در پاها یا مچ آن
• خستگی و ضعف شدید
• تنگی نفس به هنگام استراحت یا فعالیت
• ضربان سریع یا نامنظم قلب
• ورم شکم
• حالت تهوع
• کمبود اشتها
نارسایی دریچه میترال؛ بیماری شایع در زنان
زمانی که دریچه میترال به‌درستی بسته نشود، خون دوباره به قلب بازخواهد گشت. به این بیماری نارسایی دریچه میترال می‌گویند که موجب عدم توزیع کافی و مؤثر خون به‌تمامی اعضای بدن می‌شود. در صورت عدم درمان این عارضه، قلب بزرگ خواهد شد. البته این نکته را به خاطر داشته باشید که این بیماری در ابتدا بسیار خفیف است و به‌آرامی و درگذر زمانی طولانی‌مدت پیشرفت می‌کند.
ازاین‌رو ممکن است بیمار هیچ علائم خاصی از این عارضه را احساس نکرده یا حتی بیماری نارسایی دریچه میترال پیشرفت نکند. علائم و نشانه‌های این بیماری به‌شدت و سرعت انتشار آن بستگی دارد. درهرحال رایج‌ترین علائم این بیماری قلبی به شرح زیر است:
• تورم پا
• احساس خستگی
• تنگی نفس به هنگام دراز کشیدن یا فعالیت شدید
• صدای غیرطبیعی قلب یا سوفل
• تپش سریع، منظم یا تند قلب
دلایل بسیاری از قبیل افتادگی دریچه میترال، تب روماتیسمی، اندوکاردیت، حمله قلبی، ضربه، استفاده طولانی‌مدت از برخی داروها، پرتودرمانی قفسه سینه، فیبریلاسیون دهلیزی و … موجب بروز این بیماری می‌شوند.
گشاد شدن قلب یا کاردیومیوپاتی اتساعی
کاردیومیوپاتی اتساعی یکی از انواع مشکلات قلبی است که موجب گشاد شدن حفره‌های این ارگان حیاتی بدن می‌شود. در این حالت عضله قلب نازک و کشیده خواهد شد که درنتیجه پمپاژ خون را به‌درستی انجام نمی‌دهد. بیماری گشاده شدن قلب بیشتر در بزرگ‌سالان با 20 تا 60 سال سن دیده می‌شود. در صورت عدم درمان این بیماری فرد مبتلا با لخته شدن خون، نارسایی قلب و آریتمی مواجه خواهد شد.
بیشتر افرادی که به این بیماری قلبی دچار می‌شوند، شاهد علائم و نشانه خاصی نیستند، ولی برخی از افراد علائم و نشانه‌های زیر را مشاهده می‌کنند:
• غش کردن
• افزایش وزن
• ورم پا
• خستگی
• تپش قلب
• سرگیجه
• درد در قفسه سینه
بیماری گشاده شدن قلب موجب تجمع خون و درنتیجه ایجاد لخته خون در قلب می‌شود. درصورتی‌که لخته خون وارد رگ‌ها شود، ممکن است به عروق مغزی راه پیدا کند و درنتیجه منجر به سکته مغزی خواهد شد. در برخی موارد نیز لخته به پا یا عضلات شکم می‌رود. سبک زندگی نادرست و ابتلا به برخی از بیماری‌ها منجر به بروز این بیماری می‌شود.
سکته قلبی
از دیگر بیماریهای شایع قلبی، سکته است. سکته با عنوان حمله قلبی نیز شناخته می‌شود. در این بیماری جریان خون منتهی به قسمتی از قلب یا تمام آن قطع خواهد شد که درنتیجه آن بخشی از قلب یا تمام آن دچار آسیب می‌شود. دلایل بسیاری وجود دارد که موجب سکته قلبی شده که لخته خون شایع‌ترین آن به شمار می‌آید. علاوه بر این اگر شریان یا رگی دچار اسپاسم شود، امکان بروز سکته قلبی وجود دارد.
این بیماری قلبی قبل از وقوع وجود خود را با علائمی نشان می‌دهد. شایع‌ترین علائم سکته قلبی به شرح زیر هستند:
• درد بالاتنه
• حالت تهوع
• خستگی
• سبکی سر یا سرگیجه
• مشکلات تنفسی
• تعریق بی دلیل
فاکتورهایی همچون افزایش وزن، سابقه خانوادگی، فشارخون بالا، استعمال سیگار و … خطر بروز این بیماری را افزایش می‌دهند.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک بیماری قلبی ارثی است. عضله قلب افراد مبتلا به این بیماری ضخیم و سفت می‌شوند. درنتیجه انقباض و پمپاژ خون توسط قلب سخت و کند خواهد شد. حتی برخی از افراد مبتلا به این بیماری دچار انسداد شریان خون می‌شوند. درصورتی‌که یکی از والدین سابقه این بیماری را داشته باشد، شانس ابتلای نوزادشان به بیماری کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک 50 درصد است.
افراد مبتلا به بیماری کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک بدون هیچ نشانه و علائم خاصی به زندگی خود ادامه می‌دهند. به همین خاطر این بیماری در بیشتر مواقع تشخیص داده نمی‌شود. بااین‌حال انجمن قلب آمریکا AHA این بیماری را دلیل اصلی مرگ ورزشکاران زیر 35 سال می‌داند. بااین‌وجود برخی از افراد مبتلا به این بیماری علائمی را مشاهده می‌کنند. برخی از این علائم به شرح زیر هستند:
• خستگی
• تنگی نفس در حین ورزش
• درد در قفسه سینه
• غش
• آریتمی
• سرگیجه
• تورم در پاها، شکم و رگ‌های گردن
• سوفل قلبی
تنگی آئورت
تنگی آئورت نوعی بیماری قلبی به شمار می‌آید. دهانه دریچه آئورت قلب افراد مبتلا به این بیماری تنگ است. به همین خاطر جریان خون از آئورت چپ، کم و محدود می‌شود. علاوه بر آن این بیماری فشار موجود در دهلیز چپ را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری به دلایل بسیاری بروز پیدا می‌کند که شایع‌ترین علت آن نقص مادرزادی است. دریچه آئورت چنین نوزادانی به‌جای 3 ست لت، 2 لت دارد.
تنگی آئورت گریبان گیر افراد مسن بالای 60 سال می‌شود. علت وقوع این بیماری در افراد مسن تجمع کلسیم است. این بیماری نیز علائم خاصی ندارد و نشانه‌های آن زمانی بروز نمایان می‌شود که جریان خون بسیار کاهش پیدا کند. این نشانه‌ها به شرح زیر هستند:
• احساس درد در قفسه سینه
• ضربان سریع و تکان‌دهنده قلب
• احساس سرگیجه
• تورم پا
• غش کردن
• مشکل در تنفس
• مشکل در راه رفتن
• اخلال در خوابیدن
• کاهش توانایی انجام فعالیت روزمره
بیماری آتراسکلروز
بیماری آتراسکلروز منجر به کاهش خون‌رسانی قلب به اعضای بدن می‌شود. مهم‌ترین و اصلی‌ترین نشانه ابتلا به این بیماری تنگی نفس و احساس درد در قفسه سینه است. علاوه بر این برخی از بیماران مبتلا به این بیماری در قسمت پاهایشان احساس سردی و بی‌حسی می‌کنند. به‌طورمعمول این بیماری با درد همراه نیست و تنها موجب احساس ضعف در اندام بازو و پا می‌شود.
عوامل تشدیدکننده بیماری قلبی
بهترین راهکار برای دوری از بیماریهای قلبی پیشگیری است. عوامل بسیاری وجود دارند که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهند. برخی از این دلایل غیرقابل‌اجتناب هستند، ولی بیشتر آن‌ها با اصلاح سبک زندگی قابل‌کنترل خواند بود. از مهم‌ترین عوامل تشدیدکننده ابتلا به بیماریهای قلبی به شرح زیر است:
• سن: با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری قلبی نیز زیاد می‌شود. به‌طورمعمول زنان در 55 و مردان در 45 سالگی بیشتر درخطر این بیماریهای قرار می‌گیرند.
• جنسیت: استروژن موجب کاهش خطر ابتلا زنان به بیماریهای قلبی می‌شود.
• سابقه خانوادگی: افرادی که یکی از اعضای نزدیک خانواده‌شان به بیماری قلبی مبتلا شده باشند، بیش از سایر افراد درخطر ابتلا به این بیماری‌ها قرار دارند.
• نژاد و قومیت: به‌طورمعمول خطر ابتلا به بیماریهای قلبی در آسیای شرقی کمتر از آسیای جنوبی است.
علاوه بر عوامل فوق دلایلی وجود دارند که احتمال ایجاد پلاک را در عروق کرونر افزایش می‌دهند. این فاکتورها ضمن افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف بیماریهای قلبی درصد بروز سکته را زیاد می‌کنند؛ چراکه منجر به باریک شدن جریان خون می‌شوند. فاکتورهایی که خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهند به شرح زیر هستند:
• افزایش وزن
• ابتلا به دیابت
• کلسترول بالا
• فشارخون بالا
• استعمال سیگار
• سابقه ابتلا به مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی
• اضطراب و استرس زیاد
• کمبود تحرک و عدم انجام فعالیت‌های مستمر بدنی
علائم خطرناک‌ترین بیماری قلبی
بسیاری از بیماریهای قلبی بدون هیچ علامت و نشانه خاصی میهمان بدن شما می‌شوند و به‌موقع آریتمی، نارسایی و حمله دستشان رو می‌شود که هر یک از این سه مشکل و عارضه را با نشانه‌های زیر می‌توان تشخیص داد:
• حمله قلبی: احساس درد در قفسه سینه، کمر یا گردن، خستگی شدید، سرگیجه، تنگی نفس، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ
• آریتمی: تپش قلب، ایجاد حسی خاص و متفاوت در قفسه سینه
• نارسایی قلب: احساس خستگی، تورم در ساق، مچ، ران پا و شکم و تنگی نفس
علائم بیماری قلبی در زنان
تحقیقات بسیاری نشان می‌دهند که خانم‌ها بیشتر از مردان به بیماریهای قلبی دچار می‌شوند. از سویی دیگر علائم بیماریهای مختلف قلبی در زنان کمتر مشاهده خواهد شد. بسیاری تصور می‌کنند که اولین علائم بیماری قلبی در زنان نیز درد در سینه است. درحالی‌که چنین چیزی وجود ندارد. جالب است بدانید که حمله قلبی در زنان با علائم و نشانه‌های دیگری بروز پیدا می‌کند. برخی از مهم‌ترین علائم بیماری قلبی در زنان به شرح زیر است:
• احساس تنگی نفس در زمان فعالیت
• احساس ناراحتی در فک، بازو، معده و گردن
• احساس درد دریکی یا هر دو بازوها
• تهوع و استفراغ
• تعریق زیاد
• سرگیجه و احساس سبکی سر
• خستگی مفرط
• سوزش سر دل
راه‌های تشخیص بیماری قلبی
در ابتدا توصیه میکنیم که در صورت مشاهده هر یک از علائم معرفی‌شده در متن فوق به پزشک متخصص مراجعه نمایید. همچنین اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده‌تان به این بیماری‌ها مبتلا شده است، حتماً زیر نظر پزشک باشید. به‌طورمعمول پزشکان در وهله اول برای تشخیص این بیماری به معاینه فیزیکی شما می‌پردازند و در وهله بعدی سوابق خانوادگی‌تان را بررسی می‌کنند.
پزشکان در قدم بعدی به‌منظور بررسی سطح میزان کلسترول خون آزمایش‌هایی را تجویز خواهند کرد. پس‌ازآن برای اطمینان بیشتر تست‌های غیرتهاجمی زیر را پیشنهاد می‌دهند:
• الکتروکاردیوگرام
• اکوکاردیوگرام
• سنجش استرس
• سونوگرافی کاروتید
• مانیتور هولتر
• تست میز شیب
• سی‌تی‌اسکن
• ام‌آرآی
• نوار قلب
راه‌های درمان بیماری قلبی
پیشگیری بهتر از درمان است شاید این جمله کلیشه‌ای به نظر برسد، ولی واقعیت زندگی ما است. همیشه سعی کنید با اصلاح سبک زندگی، داشتن خواب کافی، کاهش اضطراب، انجام فعالیت روزمره و … خطر ابتلا به هر بیماری را کاهش دهید. در خصوص بیماریهای قلبی علاوه بر موارد فوق باید از افزایش میزان کلسترول ، فشار و قند خون جلوگیری نمایید.
بیشتر بیماریهای قلبی قابل‌درمان هستند. البته درمان کامل آن‌ها منوط به تشخیص به‌موقع بیماری است. هر بیماری روش درمانی متفاوتی دارد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است.
احیای قلبی ریوی CPR
هنگامی‌که کسی دچار حمله قلبی شد تا آمدن اورژانس با احیای قلبی ریوی می‌توانید تنفس او را تأمین و به‌صورت مصنوعی موجب گردش خونش شوید. این نکته را به خاطر داشته باشید که احتمال موفقیت‌آمیز بودن این درمان به زمان انجام آن بستگی دارد. درواقع هر چه در زمان زودتری پس از ایست قلبی احیا انجام دهید، احتمال زنده ماندن آن فرد بیشتر می‌شود.
زمانی که فردی را مشاهده کردید که بی‌هوش شده، ابتدا او را صدا بزنید یا شانه‌هایش را تکان دهید که هوشیار شود. درصورتی‌که بیمار همچنان بی‌هوش بود، با اورژانس تماس بگیرید و در همان زمان عملیات احیای قلبی را انجام دهید.
تجویز دارو
یکی دیگر از راه‌های درمان بیماری قلبی تجویز دارو است. با توجه به این‌که مصرف دارو درمانی غیرتهاجمی و بیمار پسند است. پزشک متخصص در وهله اول درمان، تجویز داروها را در پیش می‌گیرد. داروهای مختلفی برای درمان بیماریهای قلبی وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت هستند از:
• مهارکننده‌های ACE
• مسدودکننده گیرنده آنژیوتانسین ARB
• داروهای بتابلاکر
• داروهای مسدودکننده کانال کلسیم
• داروهای حل‌کننده لخته خون (ترومبولیتیک)
• داروهای دیورتیک یا ادرارآور
• داروهای حاوی نیترات
• آسپرین
آنژیوپلاستی
درصورتی‌که یکی از عروق کرونر باریک یا به‌اصطلاح تنگ‌شده باشد، پزشک آنژیوپلاستی را تجویز می‌کند که به این وسیله تنگی را از بین ببرد. آنژیوپلاستی به کمک بالون و استنت قلب انجام می‌شود که در ادامه هر یک از این دو روش را به‌طور کامل توضیح خواهیم داد.
استنت قلب
استنت قلب لوله مشبکی است که در شریان و عروق مسدود شده قرار می‌گیرد و شریان را باز می‌کند. استنت به باز شدن مسیر جریان خون کمک کرده و به این طریق از سکته قلبی و بیماریهای آن جلوگیری می‌کند. بیشتر استنت‌ها از سیم ساخته می‌شوند. به همین خاطر ماندگاری بالایی دارند. در صورت کاشت استنت ممکن است پزشک متخصص داروهای ضد پلاک مانند پلاویکس و کلوپیدوگرل را تجویز کند.
بالن قلب
بالن قلب بادکنک کوچکی است که درون شریان‌های مسدود شده ایمپلنت می‌شود. پزشک بالون را باد می‌کند و حین باد شدن آن عروق باز می‌شوند و خون دوباره جریان پیدا می‌کند. برخی از رگ‌های مسدود شده علاوه بر بالن قلب به عمل جراحی عروق کرونر CABG نیازمند می‌شوند. در ادامه متن این جراحی را به‌طور کامل توضیح خواهیم داد.
دستگاه دفیبریلاتور
این روش درمان به کسانی توصیه می‌شود که دچار آریتمی یا نامنظم شدن ضربان قلب شده‌اند. پزشک با تجویز این روش درمانی به طبیعی شدن ضربان قلب کمک خواهد کرد، البته در ابتدا پزشکان برای درمان، دارو تجویز می‌کنند. درصورتی‌که درمان دارویی پاسخگو نبود، بیمار بی‌هوش و سپس به‌وسیله دستگاه کاردیوورژن به قلب او شوک الکتریکی وارد می‌شود.
اقدامات جراحی
آخرین قدم برای درمان بیماریهای قلبی اقدامات جراحی است. درصورتی‌که روش‌های فوق کارساز نبود، پزشک به عمل جراحی متوسل می‌شود. نوع عمل جراحی به بیماری قلبی و میزان آسیب واردشده به قلب بستگی دارد. در ادامه به معرفی هر یک از این روش‌ها خواهیم پرداخت.
پیوند بای‌پس عروق کرونر CABG
رایج‌ترین عمل جراحی قلب پیوند بای‌پس عروق کرونر است. جراح در این روش شریان سالم یکی دیگر از اعضای بدن را جایگزین شریان مسدود شده می‌کند. با این کار خون به‌جای عبور از شریان مسدود شده از شریان پیوندی می‌گذرد و به این طریق خون مسیر جدیدی را برای رسیدن به قلب پیدا می‌کند. در اغلب مواقع پزشک جراح از این روش برای بیش از یک شریان مسدود شده استفاده خواهد کرد.
تعمیر یا تعویض دریچه قلب
در این روش دریچه قلب توسط پزشک متخصص تعمیر یا با دریچه‌ای دیگر جایگزین می‌شود. دریچه‌های جایگزین به دو صورت مصنوعی و بیولوژیکی موجود هستند. دریچه بیولوژیکی از بافت قلب انسان یا حیواناتی مثل خوک یا گاو استفاده می‌شود. تعمیر دریچه قلب نیز معمولاً از طریق کاشت کاتتر صورت می‌پذیرد. در این حالت کاتتر از رگ خونی به سمت قلب هدایت داده می‌شود. نوک کاتتر حاوی بالون کوچکی است که به باز شدن دریچه کمک می‌کند.
دستگاه ضربان‌ساز یا پیس میکر
قلب طبیعی و سالم به‌صورت منظم می‌تپد، ولی برخی مواقع عواملی این نظم را برهم می‌زنند. هنگامی‌که فردی براثر بیماری قلبی به آریتمی یا تپش قلب دچار می‌شود، برای درمان از دستگاه ضربان‌ساز کمک می‌گیرند. ضربان‌ساز دستگاهی کوچک است که تکانه‌های الکتریکی به قلب ارسال می‌کند. به کمک این تکانه‌های الکتریکی ضربان و ریتم قلب تنظیم و حفظ می‌شود. از این دستگاه برای رفع مشکلات و بیماریهای زیر استفاده می‌کنند:
• سنکوپ
• نارسایی احتقانی قلب
• کادیومیوپاتی هیپرتروفیک
ضربان‌ساز قلب حاوی دو قسمت لید و ضربان‌ساز است که قسمت ضربان‌ساز آن دقیقاً در زیرپوست قفسه سینه ایمپلنت می‌شود. لیدها سیم‌هایی هستند که به کمک شریان‌های بدن به درون قلب هدایت می‌شوند و نهایتاً در این عضله قرار می‌گیرند. این سیم‌ها تکانه‌های مولد ضربان‌ساز را به قلب می‌رسانند. علاوه بر این لیدها فعالیت قلب را تفسیر خواهند کرد.
پیوند قلب
عمل جراحی پیوند قلب آخرین راه درمانی است که پزشک به بیمار خود پیشنهاد می‌دهد. در این حالت قلب سالم فرد فوت‌شده به بیمار پیوند زده می‌شود. باوجود ریسک بالای این عمل نتایج بسیار خوب و قابل قبولی از آن مشاهده‌شده است. هرچند در برخی از مواقع بدن قلب جدید را نمی‌پذیرد.
درمان گیاهی و خانگی بیماری قلبی
هیچ روش گیاهی و خانگی وجود ندارد که به‌طور کامل بیماریهای قلبی را درمان کند. البته این مسئله به نوع بیماری و میزان آسیب واردشده به قلب نیز بستگی دارد. بااین‌حال توصیه میکنیم که راه‌های درمان گیاهی را زیر نظر پزشک خود پیش ببرید. در برخی مواقع استفاده بدون تجویز از برخی گیاهان منجر به بروز عوارض غیرقابل جبرانی می‌شود.
البته مصرف برخی از گیاهان مانند چای سبز احتمال ابتلا به برخی از این بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان اپی گالوکاتچین گالات است. این ماده مغذی از قلب حفاظت می‌کند. انار نیز ازجمله میوه‌هایی است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و موجب معکوس شدن تصلب شرایین و کاهش فشارخون می‌شود.
بیماری قلبی در جوانان
متأسفانه، سبک نادرست زندگی امروزی موجب افزایش بیماری و ناراحتی‌های قلبی در جوانان شده است. دیابت نوع 2 ازجمله مهم‌ترین دلایل افزایش ابتلا جوانان به بیماریهای قلبی به شمار می‌آید. لازم به توضیح است که دیابت نوع 2 به دلایل زیر در جوانان افزایش پیداکرده:
• اضافه‌وزن
• زندگی کم‌تحرک
• غذاهای فراوری‌شده
تا 20 سال پیش حملات قلبی در جوانان به‌ندرت دیده می‌شد. به‌طوری‌که علت ابتلا جوانی به این بیماری‌ها تا مدت‌ها موردبحث و بررسی پزشک‌های متخصص قرار می‌گرفت، اما متأسفانه آمار و ارقام نشان می‌دهد که بیماری قلبی طیف وسیعی از جوانان با 25 تا 35 سال سن را نیز دربرگرفته است. علائم بیماری قلبی در جوانان با توجه به جنسیت آن‌ها همانند نشانه‌های مطرح‌شده در متن فوق است.
تأثیر شگفت‌انگیز ورزش بر بیماریهای قلبی
همان‌طور که در متن فوق توضیح دادیم داشتن فعالیت مستمر خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش می‌دهد. البته منظور از فعالیت ورزش‌های سنگین نیست. گزارش‌ها و شواهد بسیاری وجود دارند که ثابت می‌کند ورزش‌های سنگین احتمال سکته قلبی را بسیار افزایش می‌دهند. ازاین‌رو توصیه میکنیم که قبل ورود به رشته ورزشی خاصی با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.
درصورتی‌که به یکی از بیماریهای قلبی مبتلا شده‌اید، زیر نظر پزشک خود می‌توانید پیاده‌روی کنید. پیاده‌روی بهترین ورزش برای کسانی است که به بیماری قلبی مبتلا شده‌اند.
کلام آخر
بیماریهای بسیاری وجود دارند که سلامت قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهند. تنها زمانی می‌توانید از عوارض این بیماری‌ها جلوگیری نمایید که با علائم مشکلات قلبی عروقی آشنا باشید و روش‌های درمان آن‌ها را بشناسید. با توجه به این‌که علائم مشکلات قلبی در زنان متفاوت از مردان است، در متن فوق جهت آگاهی شما عزیزان به‌طور مجزا به معرفی علائم انواع بیماری قلبی، روش تشخیص و درمان آن‌ها پرداختیم. این نکته را به خاطر داشته باشید که وجود علائم فوق به معنای ابتلای قطعی شما به بیماری نیست. بااین‌وجود در صورت مشاهده هر یک از علائم مطرح‌شده در متن فوق به پزشک متخصص مراجعه نمایید. اگر شما هم می‌خواهید با بیماری‌ها و مشکلات قلبی بیشتر آشنا شوید، با ما در مجله نوت روز همراه شوید.
منابع : mayoclinic , nhs , webmd
