دارک وب چیست؟
شبکه گسترده اینترنت در سال 1990 در دسترس عموم قرار گرفت و از آن زمان تابهحال تغییرات زیادی داشته است. شاید این موضوع را شنیده باشید که ما در حال استفاده از فضایی اینترنتی هستیم که بخش کوچک و سطحی از فضای گسترده وب است. درواقع اکثر کاربران اینترنت از فضای سطحی که توسط موتورهای جستوجو به آنها نمایش دادهشده استفاده میکنند. این در حالی است که فضاهای گستردهتری در وب وجود دارد که بیشتر کاربران از آن هیچ اطلاعاتی ندارند. آیا تابهحال با چیزی به نام دارک وب مواجه شدهاید؟ آیا میدانید که دارک وب چیست؟
شاید با شنیدن نام این فضا احساس استرس و ترس داشته باشید؛ بله دارک وب بامعنی وب تاریک ترسناک است! شاید از خود بپرسید که حضور در این محیط امنیت دارد؟ درواقع این بخش از اینترنت را همیشه با عنوان «خطرناک» توصیف میکنند. باورها اینگونه است که این بخش از اینترنت همیشه فضایی مبهم و ناشناخته دارد. اگر شما هم سؤالهایی در مورد این فضا دارید و نگران حضور خود و افراد خانوادهتان هستید، با مجله نوت روز همراه باشید که به شما ماهیت Dark Web را بهصورت کامل توضیح دهیم. در بخشی از این مقاله نگاهی گذرا به تئوریهای توطئه مختلف که دراینباره وجود دارند و خطرات و رازهای نگفته این بخش تاریک از دنیای وب خواهیم انداخت.
دارک وب به زبانی ساده
قطعا شما هم برای پاسخ به این سوال که دارک وب چیست به سراغ مجله نوت روز آمدهاید. به زبان ساده دارک وب مجموعه ای از سایت های تحت وب است که به صورت پنهانی به مشترکانی خاص، خدماتی ارائه میکند. این سایت های خاص تنها با استفاده از مرورگرهایی تخصصی قابل دسترسی هستند. دلیل این کار این است که مشخصات و فعالیت های افراد تحت این بستر مخفی نگاه داشته شود. اغلب فعالیت هایی که در دارک وب انجام میشوند غیر قانونی و اخلالگرایانه است. شاید از خود بپرسید برای افرادی که زندگی سالم و قانون مندی دارند این حوزه چه خطراتی دارد و چرا باید از آن دور ماند؟ در ادامه این موضوع را به زبانی ساده به شما توضیح میدهیم.
لزوم دور ماندن از دارک وب چیست؟
ماهیت دارک وب بهصورت شفاف و روشنی قابل توضیح نیست؛ چراکه تمامی افرادی که در این بازار بزرگ فعالیت دارند، مشخصات و ماهیتی جعلی را به نام خود ثبت کردهاند. درنهایت دارک وب به قسمتهای تاریک و ترسناک اینترنت ختم میشود. در اینجا منظور از تاریک بودن، مکانی عاری از نور نیست؛ بلکه به این معناست که در این قسمت از فضای مجازی، فعالیتهای خشن و بهدوراز اخلاق انسانی انجام میشود. مطمئناً شما نیز دوست ندارید که با این فضا روبرو شوید.
افرادی که در این بخش فعالیت دارند، ازلحاظ روحی و روانی با مشکلات جدی دستوپنجه نرم میکنند. شاید حتی بتوان گفت که این افراد هیچ بویی از اخلاق و رفتار انسانی نبردهاند. در این جماعت کسی برای انجام هیچکدام از اعمال خود پشیمان نیست؛ چراکه مشخصاتش برای کسی فاش نخواهد شد.
شاید با خود بگویید که اغراق میکنم، اما بگذارید بحث را کمی بیشتر برایتان بازکنم. در حقیقت کسانی که از این بخش ترسناک استفاده میکنند قاتلان، مزدوران آدمکش، فروشندگان اعضای بدن انسان و حیوانات، سارقان حرفهای و غیره هستند. مطمئناً لازم نیست که بگویم چه معاملاتی توسط این افراد در حال انجام است!
زمانی که بحث از مجرمان سایبری به میان میآید ناخودآگاه موضوع دارک وب نیز نقل محفل خواهد شد. مشکل از آنجایی شروع میشود که جرائم سایبری که تحت دارک وب طی سالهای 2016 تا 2019 به انجام رسیده در این سالها با رشد 20 درصدی مواجه شده است. این موضوع اهمیت بر حذر داشتن خانواده و فرزندان در مورد استفاده از این فضا را بیشتر میکند.
شناخت دارک وب و دیپ وب با مثالی جهانی
اینترنت میلیونها صفحه وب، پایگاه داده، فضای ابری و سرور دارد که بهصورت روزانه و تماموقت در دسترس کاربران قرار میگیرد. این در حالی است که اغلب کاربران اینترنت در 24 ساعت شبانهروز تنها با بخشی از اینترنت که با نام فضای مرئی شناخته میشود، سروکار دارند. این اینترنت مرئی شامل تمام صفحاتی از وب است که با استفاده از موتورهای جستوجو مثل گوگل، یاهو و بینگ میتوان به آن دسترسی پیدا کرد.
شاید برایتان جالب باشد که این بخش از صفحات گوگل تنها جزئی ناچیز از آن است. تمامی متخصصان وب فضای اینترنت را مشابه کوه یخی عظیم توصیف میکنند که بخش مرئی آن دقیقاً همان بخشی است که از آب بیرون است. پس فضاهایی در اینترنت وجود دارد که با موتورهای جستوجوی معمولی قابلدسترسی نیستند. برای اینکه دقیقا بدانید دارک وب چیست در ادامه شما را با سه بخش از این کوه یخ عظیم بیشتر آشنا میکنیم.
وب سطحی یا مرئی؛ بخشی که به آن دسترسی داریم
برای اینکه شما بهتر با ماهیت وب و فضای آن آشنا شوید، توضیحات بعدی را با مثال کوه یخ معروف ادامه میدهیم. اگر کل فضای اینترنت را کو یخ تصور کنیم، بخش بالایی آنکه از آب بیرون است همان فضای مرئی توصیف میشود. جالب است بدانید که این بخش ازلحاظ آماری تنها 5% کل اینترنت را تشکیل میدهد.
در این بخش تمامی سایتهای معمولی که در مرورگرهای مختلف به شما نشان داده میشوند و پسوندی مانند «ir.» و «com.» دارند را در خود جای میدهد. تمامی این وبسایتها مشخصههایی استاندارد دارند که رهگیری آنها را در پی خواهد داشت. علاوه بر آن سیستمهای نظارتی موتورهای جستوجو بهصورت دورهای تمامی آنها را ارزیابی میکند. این فضا دقیقاً همان بخشی است که تمامی کاربران به آن دسترسی دارند.
وب عمیق یا دیپ وب (The deep web)
دیپ وب دقیقاً همان بخش از کوه یخ است که در زیرآب قرار دارد و حجمی بالاتر از فضای رویی آن دارد. این بخش ازلحاظ آماری حدوداً 90 درصد از وب را در بر دارد. این فضا به حدی وسیع است که تابهحال نتایجی از تعداد صفحات فعال در هر زمان برای آن بیاننشده است. جالب است بدانید که دارک وب نیز بخشی از این فضای بزرگ به شمار میآید.
دیپ وب تمامی صفحات غیرمجاز که دادههای خصوصی دارند را شامل میشود. برخی از افراد دارک وب و دیپ وب را یکی میدانند. این در حالی است که این موضوع کاملاً اشتباه است. برخی از صفحات موجود در دیپ وب ماهیتی ایمن و قانونی دارند و از طریق موتورهای جستوجو قابلپیگیری نیستند. در ادامه به دودسته از مهمترین بخشهای دیپ وب اشاره میکنیم، که تحت قوانین، عملکردی ایمن دارند:
• اطلاعات پایگاه داده: شامل مجموعهایی از فایلهای حفاظتشده که دسترسی آنها بهصورت عمومی یا خصوصی است. این اطلاعات در وب قابلرؤیت نیستند و تنها دسترسی به آنها جستوجو در پایگاه داده است.
• اینترانت: شاید شما هم با شبکههای داخلی که برای شرکتها در دسترس هستند آشنا باشید. برای استفاده از خدمات اینترانت باید با سیستمهای مخصوص شرکت و شبکه مجزای وارد بخش مورد نظر شد.
همانطور که مشاهده کردید تمامی محتواهای موجود در دیپ وب ماهیتی غیرقانونی ندارند، اما وبسایتهای این بخش خود را در پشت دیوارهای امنیتی و رمزهای عبور مشخص پنهان میکنند. به همین دلیل فضا برای کارهای غیرقانونی نیز فراهم است. با این اوصاف شاید از خود بپرسید که جایگاه دارک وب چیست و چه مواردی شامل این پلتفرم ها میشود. در ادامه توضیحی جامع در مورد آن به شما ارائه میدهیم.
صفحاتی که در دیپ وب ماهیتی ایمن دارند
همانطور که گفته شد دارک وب بخشی از فضای دیپ است. شاید شما هم با شنیدن این موضوع تصور کنید که تمامی فضای دیپ وب ماهیتی غیرقانونی دارد. در ادامه شما را با بخشی از مهمترین فعالیتهای ایمن در وب که در بخش عمیقتر آن انجام میشود آشنا میکنیم:
• پروندههای حقوقی که در آن باید ماهیت و مشخصات افراد پنهان بماند.
• اطلاعات محرمانه پزشکی و بهداشتی
• پایگاههای داده و اطلاعاتی شرکتهای خصوصی بزرگ و کوچک
• حسابهای خصوصی ایمیل، شبکههای اجتماعی و پیامهای حاوی اطلاعات خصوصی کاربران
• حسابهای مالی و بانکی که مشخصات و اطلاعات محرمانه افراد را نیز شامل میشوند.
حفظ اطلاعات محرمانه افراد بخشی از ماهیت دیپ وب است، اما همین محرمانه بودن اطلاعات فضا را برای سودجویان فراهم میکند که بدون فاش اطلاعات شخصی فعالیتهای غیرقانونی خود را انجام دهند. شاید از خود بپرسید که نکات حفظ ایمنی در دارک وب چیست؟ پاسخ به این سوال زمانی مشخص میشود که با ماهیت آن بیشتر آشنا شوید.
بخشهای خطرناک دیپ وب
با تمام مزیتهایی که اینترنت در اختیار کاربران خود قرار میدهد، در بخشهای عمیق این کوه یخ عظیم، محیطی خطرناک وجود دارد. در اعماق آب و بخشهای انتهای این کوه یخ فعالیتهای رعبآوری در حال انجام است. در این بخش، سایتهایی غیرقانونی در حال فعالیت هستند که تنها با مرورگرهای ناشناس دسترسی به آنها امکانپذیر است.
دارک وب درواقع بهتمامی سایتهایی اطلاق میشود که در محیط مرورگرها ایندکس نشدهاند. این بدان معنا است که از اطلاعات این سایتها فهرستی در مرورگرها وجود ندارد. به همین دلیل دسترسی به آنها تنها از طریق مرورگرهای تخصصی قابل انجام است.
شهرت این بخش از وب به انجام کارهای مجرمانه و محتواهای غیرقانونی است که در آن صورت میگیرد. ازآنجاییکه اغلب خلافکاران سایبری برای انجام مقاصد خود در این بخش از وب فعالیت میکنند، برای ورود به این بخش باید تمهیدات مستحکم و قوی را برای مقابله با این افراد در نظر داشت. قبل از اینکه به شما بگوییم که خطرات دارک وب چیست، به سراغ روشهای ورود به این فضای تاریک و خطرناک میرویم.
ورود به دارک وب!
دارک وب درگذشته پایگاه هکرها، خلافکاران سایبری، مجرمان و تمامی افرادی بود که میخواستند درپوششی مطمئن کارهای غیرقانونی خود را انجام دهند. این روزها با استفاده از فناوریهای جدید و استفاده از مرورگرهای ناشناس امکان استفاده همه افراد از فضاهایی مانند دارک وب فراهم است. یکی از ابزارهایی که با استفاده از آن میتوان به محیط دارک وب وارد شد، مرورگر تخصصی تور (Tor) نام دارد. این مرورگر در اواخر دهه 1990 میلادی در آزمایشگاهی تحقیقاتی توسعه یافت و مورد آزمایش قرار گرفت.
ازآنجاییکه تمامی فعالیت کاربران در شبکه جهانی وب ثبت و فهرست میشود، نسخههای اولیه مرورگر تور برای مخفی کردن برخی فعالیتهای مثل عملیات جاسوسی بهرهبرداری شد. درنهایت این مرورگر با تغییر کاربری مواجه شد که امروزه هرکسی بهراحتی میتواند آن را دانلود کند. به خاطر داشته باشید که استفاده از مرورگر تور به صورتی است که با استفاده از مسیرهای تصادفی و رمزگذاری شده به اسم «گره» از ردیابی و ثبت سابقه مرورگر شما جلوگیری میکند. با تمام این اوصاف مطمئنا تا به اینجا متوجه شدید که خطرات دارک وب چیست پس به شما پیشنهاد میکنیم که حتی برای تفریح یا برآورده کردن حس کنجکاوی نیز به سراغ این سایتها و ورود به آن نروید.
علت غیر قانونی بودن دیپ وب چیست؟!
همانطور که گفتیم فضای مجازی در چند سطح و لایه مختلف تقسیمبندی میشود که Dark web در لایههای زیرین و آخرین آن قرار دارد. در پاسخ به اینکه دارک وب چیست، اشاره کردیم که این فضا تنها بخشی از دیپ وب است، اما برای این که دیپ وب را بیشتر بشناسید، نیاز به اطلاعاتی فراتر از آنچه که گفتیم دارید.
اطلاعات دستگاه پلیس یا نمونههای دزدیده شده توسط هکرها بخش اعظمی از این شبکه را تشکیل میدهند که با رمزگذاریهای پیچیده در فضای پنهان اینترنت قرار میگیرند. با وجود این تفاسیر افرادی که قصد دارند به این اطلاعات عمده یا جزئی دسترسی داشته باشند، درواقع در حال دور زدن قوانین کشور خود هستند. این افراد با پرداخت پول به اطلاعات محرمانه سایر افراد دسترسی پیدا میکنند.
اتاق قرمز (Red Room)
در سالهای اخیر شایعاتی در میان مردم پیچید که از اتاقهای قرمز یا خونین حکایت داشت به نظر شما ماهیت این اتاق یا روم در دارک وب چیست؟ طبق گفتههای مردم و شایعاتی که به سرعت در حال گسترش بود، این اتاقهای قرمز برای شکنجه و کشتن مردمان بی گناه آماده میشدند. جالب است که افرادی نیز به عنوان تماشاگر، با استفاده از دوربین، به تماشای شکنجه این بیگناهان مینشستند.
با گذشت زمان هنوز هم نمیدانیم که این امر واقعی است یا خیر، اما طبق گفتههای پلیس کلاهبردارانی با استفاده از نام اتاق قرمز پولهای مردم را میدزدیدند، بدون این که هیچ فردی را شکنجه دهند یا بکشند.برخی از شایعات حاکی از این بود که Red Room یا همان اتاق قرمز، در عمیقترین لایههای دارک وب قرار دارد و برای دسترسی به آن باید مراحل بسیار سخت و پرهزینهای را پشت سر گذاشت.
حتی تصور این داستان و واقعی بودن آن نیز بسیار ترسناک و مخالف اخلاق بشردوستانه است. بنابراین بهتر است خوشبین باشیم و فرض را بر این بگیریم که این امر در حد شایعه بوده و پیشتر از آن نرفته است.
فروش اطلاعات و حتی انسان
شاید بدانید دارک وب چیست، اما قصد داریم شما را با نکات دیگری از قبیل خرید و فروش اطلاعات در دیپ وب آشنا کنیم. تاکنون متوجه شدید که هکرها در این بخش از اینترنت نفوذ زیادی دارند و به نوعی فعالیتهای اصلی آن را انجام میدهند.
این افراد بدون اینکه ردپایی از خود به جا بگذارند، اطلاعات را از شخص، اداره و حتی سازمانهای امنیتی میدزدند و به خریداری که مبلغ بیشتری را برای آن در نظر داشته باشد، میفروشند.
تصور کنید که این کار هکرها چه ضربههای سهمگینی به اقتصاد و اجتماع کشورهای مختلف میزند و چه عواقبی برای آنها به دنبال خواهد داشت. حتی در مواردی، هکرها با استفاده از این اطلاعات محرمانه دست به باجگیری از سازمانهای قدرتمند نیز میزنند. اگر به آن هدفی که در سر دارند نرسند، اطلاعات را در قسمت عمومی و همهگیر اینترنت پخش میکنند.
علاوهبر خرید و فروش اطلاعات، هویت انسانها نیز در این بخش از اینترنت قابل تغییر است. به صورتی که افراد با پرداخت هزینههای سنگین، دست به تغییر هویت خود در تمام ایستگاههای اطلاعاتی میزنند و دادههایی جدید را جایگزین دادههای قدیمی میکنند. از این طریق برخی مجرمها و دزدها از دستان پلیس فرار میکنند و به این ترتیب پرونده آنها برای همیشه باز میماند.
لازم به ذکر است که طبق یک تئوری توطئه (Conspiracy Theory) در لایههای زیرین دیپ وب یعنی در عمیقترین مکانهای دارک وب، افرادی در حال خرید و فروش اعضای انسان و حیوانات هستند. این امر کاملا به دور از قانون و آگاهی سازمانهای امنیتی اتفاق میافتد و هیچ فردی منشا و دلیل اصلی آن را نمیداند.
البته توجه داشته باشید که این امر با عنوان تئوری توطئه مطرح میشود. به این معنا که این تئوریها تنها در حد امری ثابت نشده وجود دارند و صحت آنها به درستی و کاملی ثابت نشده است. این نکته را به خاطر داشته باشید، تمامی پاسخها به این سوال که دارک وب چیست؟ در حد تئوری بیان میشود.
دارک وب چیست و گستردگی آن در چه حد است؟
فعالیتهای گستردهای در بخشهای تاریک و عمیق اینترنت در حال انجام است. اطلاعات این قسمت نیز بدون رضایت صاحبان آنها دزدیده میشوند و به طرق مختلفی به دست خریداران غیرقانونی میرسند. سوالی که در این هنگام به ذهن هر مخاطبی خطور میکند، این است که بخش تاریک فضای مجازی تا چه حد گسترده است؟!
در جواب این سوال باید بگوییم همانطور که اینترنت در دنیای امروز هیچ حد و مرزی میان مردم ندارد، دیپ وب و لایههای زیرین و عمیقتر آن نیز هیچ مرزی میان کشورها، سازمانها و حتی اشخاص قائل نیستند.برخی افراد سخنهایی از وجود دارک وب ایران در میان مردم پراکنده میکنند. با توجه به گستردگی این بخش از اینترنت به هیچ عنوان بعید نیست که در کشورهای جهان سومی نیز دارک وب وجود داشته باشد.
این فضا ممکن است که حتی اطلاعات کشورهای در حال توسعه جهان سومی را در اختیار سایر کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان نیز بگذارد. حتی میتوان ادعا کرد که Deep Web بهترین ابزار کشورهای توسعه یافته برای سو استفاده از سایر کشورها و رقبا است. بنابراین گستردگی و سواستفاده از این فضا تنها به مواردی که در بالا گفته شد، محدود نمیشود.
تسلط بر اذهان عمومی با Deep Web
برخلاف آنچه که مردم عادی تصور می کنند، افراد فعال در پلتفرمهای مخفی و لایهای دوست ندارند مردم از کارهایشان مطلع شوند. بنابراین هیچکس نمیداند دارک وب چیست و احتمالا عکسهای دارک وب و اطلاعاتی که در مورد این فضا میشنویم، دروغی بیش نباشند. شاید این اطلاعات را منتشر کردهاند که افراد عادی را از ورود به دارک وب دور نگه دارند.
همه ما میدانیم تنها چیزی که مقابل تصمیمگیریهای مهم ما قرار دارد، ترس است. ترس از شکست، ترس از مرگ، ترس از دست دادن و غیره در تصمیماتی که ما در زندگی میگیریم، نقش اساسی دارند. با وجود این تفاسیر چه فکری بهتر از آن که با ایجاد ترس در ذهن مردم مانع از ورود آنها به بخشهای حساس و محرمانه شوند؟
کافی است مردم را از اصل ماجرا دور نگه دارند و داستانهایی ترسناک را که با جان آنها ارتباط دارد، به خوردشان دهند. به این ترتیب مردم هیچگاه به دنبال ورود به چنین بخشهایی از اینترنت نخواهند بود. حالا راه برای مدیران و افرادی که این شبکه وسیع را در دست دارند، باز است. این افراد از طریق شبکه وسیع دارک وب به اذهان عمومی تسلط دارند و هر آنچه را که میخواهند به ذهن مردم تزریق میکنند.
با این فرضیه شاید حتی بتوان گفت عکسهایی که از این فضا وجود دارد، به احتمال زیاد هماهنگ شده هستند و نکته اصلی و حقیقی این فضا را به مخاطبان نمایش نمیدهند.
از بازی تا حقیقت
افرادی که در فضای دارک وب در حال فعالیتهای غیرقانونی و غیرانسانی هستند، با روشها و ترفندهای مختلف به ذهن عموم مردم راه پیدا میکنند. نتیجه این ترفندها چیزی جز آلوده کردن ذهن مردم عادی با روحیه و تفکرات خشن نیست.
بازیهای رایانهای یکی از روشهایی است که امروزه از آن جهت تسلط به تفکر جوانان و نوجوانان استفاده میشود. چه فکری بهتر از اینکه روشهای قتل، شکنجه و آسیب رساندن به انسانها و حیوانات را درون بازیهای رایانهای قرار دهید که آنها را به مرور زمان در اذهان مردم مخصوصا افراد کم سن و سال ساده جلوه دهید؟
به یاد داشته باشید که هرگونه اطلاعاتی در دارک وب پیدا میشود و مطمئنا خریداری برای آن نیز وجود دارد، اما مسئله اصلی این است که چه فردی از این اطلاعات استفاده میکند و دلیل استفاده از دارک وب چیست؟ درواقع چگونگی استفاده از آنها میتواند عواقب مخربی برای هر کشور و وضعیت اقتصادی و فرهنگی آن داشته باشد.
هکر های معروف دارک وب
همانطور که متوجه شدید، فعالیتهای دارک وب اغلب بر اساس مهارتهای مخرب هکرها بنا نها شده است. ازآنجاییکه ماهیت هکرهای دارک وب مشخص نیست، نمیتوان مستقیماً نام مشخصی را برای معرفی هکرهای دارک وب بیان کرد. بااینحال گمان میرود برخی از هکرهای کلاهسیاه جهان در این گروه قرار داشته باشند. در ادامه شما را با برخی از آنها آشنا میکنیم:
• دارک دانته (کوین پولسن)
• آلبرت گونزالس
• رابرت تاپان موریس
• Guccifer 2.0
• جولیان آسانژ
بااینحال در میان هکرها گروههایی نیز هستند که با رفتارهای غیراخلاقی هکرهای دارک وب مقابله میکنند. اغلب این اشخاص و گروهها ناشناس هستند و با نامهای مستعار فعالیت میکنند که 3 مورد از آنها به شرح زیر است:
• انانیموس (Anonymous)
• کینگنول (KingNull)
• مارکوس هاچینز (Marcus Hutchins)
با این اوصاف به خاطر داشته باشید که بههیچوجه ورود به دارک وب ایمن نیست.
کلام آخر
اگر بخواهیم در جواب سوال دارک وب چیست به نتیجهای کلی برسیم، شاید بهتر باشد بگوییم که اصولا هیچ انسان سالم و بالغی دوست ندارد اطلاعات زندگی و سلامت روح و روان خود را با ورود به این فضا به خطر بیندازد.اگر تمامی حالات و احتمالات ممکن را نیز بررسی کنیم، به این نتیجه میرسیم که وجود پنهان یا آشکار چنین فضاهایی مخصوصا در اینترنت به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر مردم تاثیر بد خواهد داشت.
حتی فکر اینکه افرادی با استفاده از اطلاعات شخصی از ما باج بگیرند و زندگیمان را به آتش بکشند، لرزه به تنمان خواهد انداخت. تنها توصیهای که برایتان داریم این است که به هیچ عنوان درباره ورود به دارک وب فکر نکنید؛ چرا که در آخر به جز پشیمانی چیز دیگری عایدتان نخواهد شد.